به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ طرح شهیداحمدی‌روشن به عنوان یکی از طرح‌های پیشرو بنیاد ملی نخبگان در توانمندسازی و هدایت استعدادهای‌برتر دانشجویی، به دلیل انطباق با نیازها و چالش‌های واقعی مستعدان‌برتر خیلی زود توانست جایگاه خود را در جامعة دانشگاهی تثبیت کند.

در همین راستا با هدف بررسی ابعاد این طرح، با اساتید خبرة هسته‌های مسئله‌محور در استان فارس گفت‌وگو کرده‌ایم:

یادگیری بیشتر و مهارت‌آموزی، نقاط قوت طرح شهید احمدی‌روشن هستند

مریم دهقانی؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز با اشاره به کارکردها و محورهای طرح شهید احمدی‌روشن، می‌گوید: این طرح فضا و شرایط بسیار خوبی را برای یادگیری بیشتر و مهارت‌آموزی مستعدان ایجاد کرده است بطوریکه می‌توان رشد محسوسی در عملکرد آنان دید. ارائة تجربه‌های موفق دوره‌های قبل و نتایج هسته‌ها می‌تواند گام مهمی در ترغیب و تشویق دیگر دانشگاهیان برای حضور در طرح شهید احمدی‌روشن باشد.

تعهد لازمة فعالیت در محیط حرفه‌ای است

استاد رشتة مهندسی برق تعهد را لازمة فعالیت در محیط حرفه‌ای قلمداد و تصریح می‌کند: دانشجو باید بداند که حضور در طرح شهید احمدی‌روشن، یعنی حضور در یک محیط واقعی و حرفه‌ای؛ بنابراین باید نسبت به پروژه متعهد و مسئولیت‌پذیر باشد. از سوی دیگر، اساتید راهنما نیز باید همکاری لازم را با دانشجو داشته باشند تا فرد بتواند در ساعاتی غیرآموزشی خود روی پروژه متمرکز شود.

دهقانی یادآور می‌شود: صاحبان صنایع باید در فضای تعاملی با دانشگاه و هسته‌ها، نیازهای خود ارائه دهند تا اساتید خبره کار تحقیقاتی خود را آغاز و هسته‌ها را حول آن نیاز تشکیل داده و پروژه تعریف کنند. در این روند، صاحبان صنایع نیز به عنوان حامی، پشتیبانی لازم را از هسته داشته باشند. در چنین شرایطی نتایج طرح شهید احمدی‌روشن قطعاً چند رتبه بهبود خواهد یافت.

ضرورت رفتار مسئولانه در قبال پروژة تحقیقاتی

منصور کنعانی؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز نیز با اشاره به برخی از چالش‌های موجود در این نوع فعالیت پژوهشی، اعتقاد دارد: روند اجرای پروژه‌ها در طرح شهید احمدی‌روشن باید به گونه‌ای باشد که دانشجو خود را متعهد به کار بداند و به جای برچسب نخبگی زدن به خود، بداند که در میدان عمل باید رفتاری مسئولانه نسبت به پروژه داشته باشد. در این طرح قالب و مدل «حمایت در برابر کار» برای بازیگرانی تعریف‌ شده است که قواعد سیستم واقعی کار و اشتغال را نمی‌دانند و نمی‌دانند در سیستم شرکتی و اشتغال، افراد بر اساس میزان تعهد و فعالیت مفیدی که انجام می‌‎دهند می‌توانند از حمایت‌ها و امکان‌های مالی بهره‌مند شوند.

استاد رشتة مهندسی مواد اضافه می‌کند: گرچه مهمترین هدف این طرح آموزش و توانمندی مستعدان برای حضوری موفق در عرصه‌های دانش‌بنیان است اما این نباید به معنای بی‌اهمیت بودن نتیجة کار تعبیر شود؛ فرد باید بداند که نسبت به کار تعهد دارد و باید رابطة متناسبی با پروژه ایجاد کند. با این دید می‌توان هسته را به شکل پویا حفظ کرد و روابط مرسوم اقتصادی و شرکتی را که پویایی سیستم و هسته به آن وابسته است، ایجاد کرد.

حس تعلق و مالکیت به پروژه از موارد مهم در موفقیت هسته‌هاست

کنعانی حس تعلق و مالکیت به پروژه را یکی از موارد مهم در موفقیت هسته‌ها عنوان و خاطرنشان می‌کند: تعریف و ایجاد هسته بر مبنای نیازهای واقعی می‌تواند افراد و گروه‌های فعالی را برای رفع مشکلات موجود تربیت کند؛ به عبارت دیگر در این مسیر دو اتفاق رخ می‌دهد؛ یا هسته‌ها به شرکت‌های دانش‌بنیان تبدیل می‌شوند و در نتیجه معضلات را پوشش می‌دهند و یا اینکه این اتفاق رخ نمی‌دهد و هسته پس از دوره متلاشی می‌شود که باز هم در این صورت، تکه‌های این هسته‌ها که شامل افراد توانمند و تربیت‌شده است، به عنوان موج دوم می‌توانند زمینه‌ساز حل مسائل پیشرو و جاری باشند.

اصلاح نگرش به کارآفرینی از نتایج طرح شهید احمدی‌روشن است

محبوبه فضایلی؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز هم  معتقد است: یکی از مهمترین کارکردهای طرح شهید احمدی‌روشن، تغییر و یا اصلاح دید افراد نسبت به موضوع کارآفرینی بود؛ پیشتر دانشجویان احساس می‌کردند برای راه‌اندازی یک واحد تولیدی و یا صنعتی حتماً باید از سرمایه‌گذاری بزرگی بهره‌مند باشند و یا اینکه این اقدام را خیلی پیچیده و دور از دسترس خود می‌دیدند اما حالا به خوبی می‌دانند برای تبدیل شدن به یک کارآفرین و یا صاحب کسب‌وکار در وهلة اول به ایده و توان عملیاتی نیاز دارند؛ این موضوع تا حد قابل‌قبولی مدرک‌گرایی را نیز تحت‌تأثیر خود قرار داده است.

استاد خبرة پنجمین دورة طرح شهید احمدی‌روشن می‌افزاید: ایجاد یک هستة مسئله‌محور با حضور دانشجویان تخصص‌های مختلف، یکی دیگر از مزیت‌های این طرح است که به فرد این قابلیت را می‌دهد که از دریچه‌های مختلف یک نیاز را بررسی و حلاجی کند.

فضایلی بر لزوم تعریف پروژه بر اساس مزیت‌های بومی تأکید دارد و می‌گوید: اگر پروژه‌ها بر اساس نیازهای بومی تعریف شوند و دستگاه و نهادهای درون‌استانی به عنوان متولی آن نیاز، از هسته‌های نخبگانی حمایت کنند، قطعاً خروجی هسته‌های نخبگانی بهینه خواهد بود اما متأسفانه این امکان به دلیل عدم‌ارتباط منطقی بین دانشگاه و بخش‌های صنعتی، تولیدی و اجرایی، هنوز فراهم نشده است. از سوی دیگر، روند باید به گونه‌ای باشد که صنعت نیز خود به عنوان مشتری و حامی، نیازها و چالش‌هایش را به هسته‌های فعال در طرح شهید احمدی‌روشن ارائه دهد.

مسئولیت‌پذیری اعضا، رمز موفقیت هسته‌های مسئله‌محور است

شاهرخ زند پارسا؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز نیز با اشاره به مزایای طرح شهید احمدی‌روشن، این طرح را گامی مثبت در اصلاح نگرش دانشجویان به موضوع تحقیق و پژوهش می‌داند و معتقد است: این طرح سبب می‌شود دانشجویان در کنار فعالیت‌های آموزشی و وظایف تحصیلی خود، با مشکلات و مسائل واقعی جامعه نیز آشنا شوند. علاوه بر آن، یکی از موضوعات مهمی که می‌تواند خروجی طرح شهید احمدی‌روشن را افزایش دهد، گسترش دامنة این طرح به دانشجویانی است که به لحاظ عملی صاحب ایده و نوآوری هستند اما در بعد نظری نتوانسته‌اند معیارهای لازم را کسب کنند؛ به عبارت دیگر، در بین دانشجویان افرادی هستند که در بخش عملی و آزمایشگاهی توانمندی ویژه دارند اما نتوانسته‌اند معدل لازم برای شرکت در این طرح را کسب کنند.

استاد رشتة مهندسی آب، تعهد و مسئولیت‌پذیری را از رموز موفقیت هسته‌های مسئله‌محور می‌داند وتصریح می‌کند: دانشجویی که در طرح شهید احمدی‌روشن فعالیت می‌کند، در وهلة اول باید نسبت به پروژه احساس تعهد کند و سپس با وفق دادن خود با شرایط کار گروهی، توانمندی و دانسته‌هایش را برای پیشبرد پروژه به کار ببندد.

طرح شهید احمدی‌روشن، فرصتی مغتنم برای آموختن

استاد خبرة پنجمین دورة طرح شهید احمدی‌روشن یادآور می‌شود: حضور در هسته‌های نخبگانی متشکل از چند رشته و تخصص، بهترین زمان برای آموختن کار گروهی و دانستن این نکته است که امروزه نمی‌توان با اتکا به یک رشته و یا تخصص خاص، مشکل و یا معضلی واقعی را حل کرد.

جامعة علمی باید دغدغة فناوری و کارآفرینی داشته باشد

مسعود ریاضی؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز هم با اشاره به لزوم همگامی با چالش‌های روز، اظهار می‌کند: جامعة علمی باید دغدغة فناوری و کارآفرینی داشته باشد.

وی ادامه می‌دهد: حضور و فعالیت در طرح شهید احمدی‌روشن به حدی توانست در مسیر دانشجویان اثرگذار باشد که هستة دورة قبل همچنان دارد روی تجاری‌سازی نتایج حاصله و بعد از آن بازاریابی کردن و در نهایت فروش محصول در بازار رقابت در قالب یک شرکت دانش‌بنیان کار می‌کند. این موضوع یعنی این طرح توانسته به خوبی اثرگذار و امیدبخش باشد.

ارتباط با صنعت باید شفاف باشد

استاد خبرة پنجمین دورة طرح شهید احمدی‌روشن با بیان اینکه خوشبختانه بنیاد ملی نخبگان نگاه کارمندواری به طرح شهید احمدی‌روشن ندارد، تأکید می‌کند: ارتباط با صنعت به عنوان مشتری پروژه‌های هسته‌های مسئله‌محور هم انگیزة اساتید و دانشجویان مشمول را افزایش می‌دهد و هم می‌تواند با تزریق بخشی از هزینه‌ها، حمایت‌های مالی از هسته‌ها را افزایش دهد؛ البته این ارتباط هنوز گنگ است اما قطعاً در آینده با شفاف شدن ابعاد گستردة آن، نتایج بسیار مطلوبی در دوره‌های بعدی حاصل می‌شود.