به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ در ادامۀ برگزاری برنامه‌های نخبگانی و با هدف مهارت‌آموزی و توان‌افزایی مستعدان در حوزۀ تحقیق و پژوهش، «کارگاه روش تحقیق» به همت بنیاد نخبگان استان ایلام به صورت مجازی برگزار شد.

در این کارگاه، نعمت عزیزی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام با اشاره به تعاریف مختلف تحقیق، گفت: تحقیق یعنی کار منظم و پیگیر در کشف و فهم، که به نظریه‌ای برای تعمیم منتهی شود.

وی افزود: تحقیق عملاً به معنای بررسی کامل موضوع به گونه‌ای منظم و منسجم و براساس روش‌های عینی و غیرشهودی، به منظور کسب اطلاعات یا کشف اصول وابسته به آن است.

عزیزی انواع تحقیقات تجاری، تحقیقات پلیسی، تحقیقات روزنامه‌ای، تحقیقات داستانی و تحقیقات دانشگاهی (علمی) را شرح داد و سپس با اشاره به مراحل نگارش یک تحقیق، ادامه داد: انتخاب موضوع و مشخص کردن عنوان تحقیق، مطالعه سطحی و مراجعه به پژوهش‌های مرتبط (جمع آوری منابع)،  تهیه پروپوزال (پیشنهاده تحقیق) در پایان‌نامه‌نویسی، نگارش اولیه (فیش برداری)، مطالعه دقیق، تعمّق و تفکر در مطالب نگاشته شده، بازنگری عنوان تحقیق، نگارش پیش‌نویس (چرکنویس تحقیق) و اضافه کردن فهرست‌ها و ضمائم، تمام مراحل یک تحقیق را تشکیل می‌دهند.

عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام با بیان اینکه روش‌های تحقیق با توجه به اهداف و نحوه گردآوری داده‌ها، متنوع هستند، اظهار داشت: هر تحقیق، تلاشی سیستماتیک و روش‌مند به منظور دست یافتن به پاسخ یک پرسش یا راه‌حلی برای یک مسئله است. با توجه به اینکه پرسش‌ها و مسئله‌ها ماهیت‌های گوناگونی دارند، تحقیق نیز باید به روش‌های متنوع انجام شود.

وی تصریح کرد: طبقه‌بندی تحقیقات براساس نوع هدف، ضرورتاً به معنای وجود مرزهای مشخص و دقیقی بین انواع تحقیقات نیست بلکه اکثر تحقیقات در یک امتداد قرار دارند و با هم وابستگی‌های مفهومی دارند. مثلاً در طبقه‌بندی‌های جدید به جای واژه‌های تحقیقات بنیادین و کاربردی، تحقیقات مأموریت‌گرا و بینش‌گرا مطرح شده است.

عزیزی یادآور شد: طبقه‌بندی تحقیق بر حسب روش و انواع آن، شامل: تحقیق تاریخی، تحقیق توصیفی، تحقیق پیمایشی (زمینه‌یابی)، روش تحلیل محتوا، تحقیق میدانی، مورد کاوی، تحقیق همبستگی، تحقیق علی (آزمایشی)، تحقیق تجربی و تحقیق علّی- تطبیقی، است.