به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ حضور در عرصه‌های اشتغال‌زایی، ایجاد کسب‌وکارهای نوآورانه و تأسیس شرکت‌های دانش‌بنیان بی‌شک یکی از ملزومات امروز کشور است. اما این مهم نیازمند دانستن و آگاهی کامل از مقتضیات، اهمیت و کارکردهای آن در قبال جامعۀ بومی است. بر همین اساس، ضرورت ایجاد فضای کارآفرینی و بایدها و نبایدهای آن در قالب گفت‌وگو با جمعی از اساتید دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت که در ذیل می خوانید:

علی‌اکبر بابالو؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی سهند تبریز معتقد است: حضور در عرصه‌های دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای نوآورانه و فناورانه، گرچه زحمت، مشقت و تلاش مستمر می‌خواهد و حتی فرد برای مدتی باید با حداقل‌های مالی سازگاری کند، اما از آنجایی که خروجی و نتیجۀ کارش برای کشور ارزشمند و در توسعه و پیشرفت همه‌جانبه اثرگذار است، امری کاملاً نهادینه شده در کشورهای توسعه‌یافته است.

وی با تأکید بر اینکه اشتغال استخدامی حتی اگر شرایط و موقعیت آن فراهم باشد، باز هم یکی از آفت‌های جامعۀ علمی است، می‌افزاید: حضور در عرصه‌های اشتغال‌زایی، دانش‌بنیان، فعالیت‌های نوآورانه و فناورانه، دانش‌آموختۀ دانشگاهی را به فردی مهم برای خروج کشور از بحران تبدیل می‌کند؛ فردی که می‌تواند با طرح و ابتکار خود، جامعه را پیشبری و راهبری کند و در رسیدن به توسعۀ همه‌جانبه اثرگذاری بی‌نظیری داشته باشد.

بهرام خوشنویسان؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه کاشان، ثبات اقتصادی جامعه را یکی از ملزومات توسعۀ کسب‌وکارهای نوآورانه می‌داند و می‌گوید: تلاطم‌های اقتصادی سبب می‌شود قدرت ریسک‌پذیری دانش‌آموختگان برای حضور در عرصه‌های کارآفرینی کاهش پیدا کند. علاوه بر آن فضای عمومی حاکم بر جامعه نیز باید بستر لازم را برای کارآفرینی فراهم کند.

وی تأکید دارد: امروزه نه‌تنها با فعالیت کارخانه و شرکت‌های بزرگ نمی‌توان به توسعه‌یافتگی رسید بلکه در حوزۀ اشتغال‌زایی نیز نمی‌توان به دستاورد مطلوبی رسید چراکه در آینده بسیاری از مشاغل توسط ربات و با کیفیت بهتری انجام خواهد شد؛ در نتیجه نیاز به نیروی‌انسانی به شدت کاهش می‌یابد. دولت در شرایط کنونی چاره‌ای جز فراهم‌کردن بستر برای کارآفرینی و کسب‌وکار خلاقانه و نوآورانه ندارد؛ در واقع این راه، تنها راه‌حل رفع مشکلات موجود است خاصه در شرایطی که مشاغل به سمت تخصصی‌تر شدن و خلاقیت‌محور بودن پیش می‌روند.

همچنین شاهین خامنه‌اصل؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه تبریز به نقش استارت‌آپ‌ها در اشتغال‌زایی اشاره و می‌گوید: به لحاظ روانی و روحی، دانش‌آموختۀ دانشگاهی نباید خود را در استخدام محصور کند چراکه حضور در اینگونه مشاغل از فردی ایده‌پرداز و خلاق، یک تکنیسین معمولی می‌سازد. آن هم در شرایطی که در کشور عملاً چیزی به نام صنعت وجود ندارد و خروجی فعالیت‌های تولیدی بیشتر با مفهوم کارگاه سازگاری دارد تا با صنعت.

وی با بیان اینکه استارت‌آپ‌ها بیشتر با مقتضیات رشته‌هایی مانند IT سازگار هستند و جز در موارد اندک، نمی‌تواند در همۀ حوزه‌های کارآفرینی مخصوصاً در بخش صنایع بزرگ مؤثر باشد، ادامه می‌دهد: برای حضور در عرصه‌های کارآفرینی و شرکت‌داری دانش‌بنیان علاوه بر تسهیلات و حمایت‌های معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری، نظام اداری مشخص نیز لازم است. در بسیاری موارد، صاحبان شرکت بقدری در مسائل مختلف بیمه، گمرک، واردات، صادرات و بروکراسی درگیر می‌شوند که از اصل کار خود، یعنی تولید محصول قابل رقابت با نمونه مشابه خارجی با قیمت مناسب، باز می‌مانند؛ به همین دلیل در بسیاری موارد در رشته‌های مرتبط با صنایع بزرگ استارت‌آپ نمی‌تواند به موفقیت برسد.

مهدی پورافشاری؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی مشهد نیز با بیان اینکه رسالت دانشگاه تربیت کارمند نیست، می‌گوید: حضور در عرصه‌های کارآفرینی و شرکت‌داری دانش‌بنیان، سختی‌ها و مشکلات خاص خود را دارد و نیاز به تلاش و کوشش مستمر دارد اما باید دانست، این راه تنها راه موجود و تجربۀ جهانی برای رسیدن به توسعه و پیشرفت پایدار و اثرگذاری علم در جامعۀ بومی است.

وی در پایان تأکید می‌کند: تنها راه رسیدن به نقطۀ مطلوب و اهداف تعیین‌شده در حوزۀ علم و نخبگان، نهادینه‌کردن فرهنگ کارآفرینی، توسعۀ استارت‌آپ، زمینه‌سازی برای گسترش کسب‌وکارهای نوپا و فناورانه و پرهیز از محدود کردن اشتغال در استخدام دولتی است.