به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ اولین جلسه از سلسله نشست‌های «اخلاق نخبگی در قرآن‌کریم و نهج‌البلاغه» با حضور محمود سعادت‌فومنی؛ قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان، آریا الستی؛ معاون فرهنگی بنیاد ملی نخبگان، سیدمهدی موسوی‌کوهپر؛ معاون توسعه‌ و مدیریت‌منابع بنیاد ملی نخبگان، یدالله اردوخانی؛ رئیس بنیاد نخبگان استان تهران برگزار شد.

در این جلسه، محمدعلی انصاری؛ مفسر و شارح برجستۀ نهج‌البلاغه ضمن اشاره به شهادت محسن حججی، با ذکر آیاتی از قرآن‌کریم، ویژگی‌های انسان‌های برگزیده در قرآن و احادیث را بیان کرد و گفت: «عبودیت» یکی از ویژگی‌های دوازده‌گانۀ عبادالرحمن با توجه به آیه 73 سوره فرقان است.

وی افزود: اگر عبودیت در جان کسی رسوخ کند و انس با عبودیت در آن دیده شود «عبد» خوانده می‌شود.

انصاری ادامه داد: برگزیدگان و نخبگانی که خداوند ویژگی‌هایشان را بیان می‌کند، عبد هستند و این عبودیت در جانشان تثبیت گشته است. در قرآن کریم کلمه «رحمن» برای خدا شاخص است؛ نماد و نشانه مقام ربوبیت، پرورش و پروردگاری خداوند است.

مدرس حوزه و دانشگاه، معنای لغوی عبودیت را خضوع و تسلیم برشمرد و تصریح کرد: انسان به عبودیت نمی‌رسد مگر با ترکیب علم، عقل، عشق و رحمت. در حقیقت همه اجزا در ذات خود تسلیم خداوند هستند اما در میان تمام پدیده‌های خلقت، انسان فهم فراتری از عبودیت دارد. بعد از آن، عبودیت تسخیری فهمی قرار داده شده است و عبودیت بالاختیار است.

شارح برجستۀ نهج‌البلاغه در ادامه به بیان ویژگی‌های عبودیت اختیاری اشاره کرد و اظهار داشت: انسانی که عبد نمی‌شود و مفهوم عبودیت درونش مستقر نشده، اسیر است؛ اسیر محیط، اسیر انسان‌ها و دیگر عوامل است در حالیکه عبودیت مقامی است که انسان را از قید و بند اسارت آزاد می‌کند.

انصاری با تأکید بر اینکه عبدالرحمن یعنی خودباخته در مقابل خداوند، اضافه کرد: عبدالرحمن اوج ارتباط با خدا را دارد در حالیکه انسان دیگر عبدالدرهم، عبدالبطن و عبد دیگر مخلوقات هستند. عبودیت پر شدن از خداست؛ ظرف وجودی انسان از خدا پر می‌شود و لازمۀ آن خالی شدن است. قله و نهایت آن، جایی است که انسان به‌گونه‌ای از خدا پر شده است که خلاق، رازق، محیی، لطیف و حکیم است. یعنی تمام صفاتی که ممکن است در انسان وجود داشته باشد، در وجود انسان جا می‌کند و انسان خلیفه‌الله می‌شود. پس اولین ویژگی عبادالرحمن قدم بر داشتن با نرمش، فروتنی و آرامش بر روی زمین (نه درون زمین) است.

مفسر نهج‌البلاغه در پایان «کبر» را اولین مسیر انحرافی از مسیر عبودیت و «فروتنی» را راه مقابله با آن برشمرد و تأکید کرد: فروتنی در پیشگاه خدا، فروتنی در پیشگاه اولیاء و انبیاء، فروتنی در قبال قوانین‌الهی و فروتنی در قبال بندگان خدا، چهار دسته از انواع فروتنی هستند. عبادالرحمن در قبال خداوند، انبیاء، قوانین الهی و انسان‌ها فروتن هستند.

لازم به ذکر است، دومین جلسه از سلسله نشست‌های اخلاق نخبگی در قرآن‌کریم و نهج‌البلاغه آبان ماه برگزار خواهد شد.