داود نعمت‌الهی؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه بوعلی همدان در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان با اشاره به پیشرفت‌های حاصل‌شده در زمینۀ مقاله، گفت: در سال‌های گذشته رشد عددی مقالات چشمگیر بوده است و جنبۀ کیفی نیز گرچه به نسبت بخش آماری، نتوانسته رشد کند اما پیشرفت‌هایی بدست آورده است.

وی افزود: یکی از ضعف‌های موجود در جامعۀ علمی کشور، عدم‌چاپ مقاله در مجلات معتبر با ایمپکت بالا است. به عبارت دیگر، هنوز محققان و اساتید داخلی نتوانسته‌اند جایگاه خوبی را در مجلات معتبر علمی کسب کنند.

نعمت‌الهی ادامه داد: عدم‌کار گروهی، یکی از بزرگترین موانع موجود برای حضور مقالات ایرانی در مجلات با ایمپکت 13 و 14 مانند نیچر و ساینس است. در این مجلات، تنها مقالاتی چاپ می‌شوند که حاصل تلاش چند متخصص و ادغام چند رشته باشد و نگاه همه‌جانبه به موضوع مورد تحقیق داشته باشند؛ این مقالات علاوه بر سطح بالای تخصصی، باید مخاطب و سرویس‌گیرنده داشته باشند. با این حال، مقالات محققان و اساتید داخلی، عموماً انفرادی و با یک تخصص نوشته می‌شود؛ اینگونه مقالات طبیعتاً با نگاه تک‌بعدی نوشته می‌شوند و مشتری‌ و سرویس‌گیرنده‌ای هم در دنیای بیرون ندارند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه بوعلی همدان اظهار داشت: چاپ مقاله در مجلات جنرال و معتبر بین‌المللی، علاوه بر ترفیع جایگاه فرد محقق در دنیای علم، رتبۀ دانشگاه را در رده‌بندی‌های بین‌المللی نیز به صورت چشمیگیری ارتقاء می‌دهد.

این محقق شیمی‌تجزیه با تأکید بر اینکه جامعۀ علمی کشور دچار روزمره‌گی تحقیقاتی شده است، تصریح کرد: افراد ترجیح می‌دهند روی موضوعات تکراری که پیشتر توانسته‌اند در آنها مقاله چاپ کنند، فعالیت کنند و همان حوزه را بسط دهند تا اینکه وارد حوزه‌های جدید که مورد نیاز جامعه است، شوند.

وی با اشاره به ضعف‌های موجود در آئین‌نامه‌های ارزشیابی و ارزیابی اعضای هیئت‌علمی، یادآور شد: در این آئین‌نامه‌ها، امتیاز مقاله ثابت است؛ یعنی مقاله چه در مجلات با ایمپکت 2 چاپ شود و چه در مجلاتی با ایمپکت 14، امتیاز واحدی به محقق تعلق می‌گیرد. تبعاً در چنین شرایطی، فرد دانشگاهی ترجیح می‌دهد مقالات خود را در مجلات سطح پایین‌تر چاپ کند.

نعمت‌الهی اعمال سیاست‌های تشویقی را یکی دیگر از راه‌های ارتقاء کیفی فعالیت‌های پژوهشی دانست و گفت: فعالیت‌های کاربردی که مشکلات موجود در جامعه را حل می‌کند نیز باید در آئین‌نامه‌ها صاحب‌امتیاز باشد. از سوی دیگر، حضور در عرصۀ دانش‌بنیان و خاصه شرکت‌داری در این بخش مهم نیز باید در ردۀ فعالیت‌های علمی سطح‌بالا قرار بگیرد و این امتیاز به سیستم وارد شود.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه بوعلی همدان در پایان تأکید کرد: حضور در عرصه‌های دانش‌بنیان خاصه شرکت‌داری برای اعضای هیئت‌علمی هم به لحاظ مالی سبب ثروت‌آفرینی می‌شود هم مسائل و مشکلات موجود در جامعه را که یکی از آنها، موضوع اشتغال دانش‌آموختگان دانشگاهی است، رفع می‌کند. امتیاز این قبیل فعالیت‌ها باید صراحتاً تعیین و اعلام شود.