مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان می‌گوید: سرمایه اولیه را با پیشفروش مقدار کمی از کالای تولیدی به دست آوردم، منتها در ادامه مسیر برای توسعه بیشتر کار، سرمایهگذاری حاضر شد در این ارتباط سرمایهگذاری کند.
پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان: نپرشين‌بنيان آريا از چند نظر ميتواند گزينه مناسبي براي الگوگيري ساير شرکتها باشد. اين شرکت دانشبنيان با وجود اينکه در رفسنجان واقع است، توانسته بدون امکانات پايتخت، هم‌پاي شرکتهاي تهراني و حتي جلوتر از بعضي از آنها فعاليت کند. از طرفي با يک مديريت صحيح توانسته از همان ابتداي کار براي خود بازار فروش ايجاد کند و موفقيت اوليه‌اش در فروش سبب شده خيلي زود بتواند سرمايهگذار خطرپذير پيدا کند. گفت‌و‌گو با دکتر روح‌الله صابري ريسه، مديرعامل اين شرکت، به ما نشان داد داشتن شرکتي موفق، علاوه بر پشتوانه پژوهشي قدرتمند، نيازمند برنامه‌ريزي و آينده‌نگري است؛ کاري که پرشينبنيان آريا آن را انجام داد.
شرکت پرشينبنيان آريا از چه سالي فعاليت خود را آغاز کرد؟ چه محصولاتي ارائه ميکنيد؟
من شرکت را در سال 1390 تاسيس کردم که براساس تکنولوژي ترکيبات سيدروفوريک فعاليت ميکند. در حال حاضر محصولات مختلف کودي بر مبناي اين ترکيب روي گياهان مختلف زراعي و باغي توسط شرکت ما توليد ميشود.
¡ ايده تاسيس شرکت چطور به ذهنتان رسيد؟
من دکتراي بيماريشناسي گياهي از دانشگاه تهران دارم و دوره مربوط به پژوهش رساله دکترا را در دانشگاه لوزان سوييس سپري کردم و در حال حاضر عضو هيئت علمي دانشگاه وليعصر رفسنجان هستم. در حين انجام رساله دکترا ايدهاي در ارتباط با تاثير مادهاي که از يک باکتري مفيد موجود در خاکهاي کشاورزي (سيدروفور) توليد ميشود، به ذهنم رسيد که اين ماده ميتواند مقاومت گياهان را نسبت به تنشهاي زنده و غيرزنده بالاتر ببرد، يا به عبارت بهتر، نوعي القاي مقاومت در گياه ايجاد ميکند. پس از آنکه به ايران برگشتم و از رساله خود دفاع کردم، مصمم شدم اين ايده را به صورت کاربردي درآورم. بنابراين شرکت را بر اساس ايدهاي که اطمينان داشتم ميتواند جايگاه مطلوبي در صنعت کشاورزي ايجاد کند، تاسيس کردم و چون قبل از تاسيس موارد مربوط به پژوهشهاي اين ايده را انجام داده بودم، در عملي کردن آن مصممتر شدم.
تاسيس شرکت هم نياز به سرمايهاي اوليه دارد و هم محتاج تزريق سرمايه در مراحل بعدي کار است. چطور اين سرمايه را تامين کرديد؟
سرمايه اوليه را با پيشفروش مقدار کمي از کالاي توليدي به دست آوردم، منتها در ادامه مسير براي توسعه بيشتر کار، سرمايهگذاري حاضر شد در اين ارتباط سرمايهگذاري کند.
شرکتهاي دانشبنيان عموما در زمينه فروش مشکل دارند. اين در حالي است که شما قبل از اينکه کارتان را انجام دهيد، محصولات را پيشفروش کردهايد. چگونه اين کار را انجام داديد؟
ما در ابتداي کار مقداري از محصولات را به صورت آزمايشي توليد کرديم و به چند جاي کشور براي تست فرستاديم. بعد از دو ماه که آنها از محصول ما استفاده کردند، به نتيجه مطلوب رسيدند. آنها وقتي نتيجه را ديدند، به ما درخواست دادند، آن هم در حد تناژ. ما به آنها گفتيم ميتوانيم اين کار را انجام دهيم، اما به يک ماه و نيم وقت نياز داريم و لازم است 50 درصد مبلغ محصول را از پيش پرداخت کنند و باقي آن را ميتوانند سه ماه بعد از دريافت کالا بپردازند. با چند مورد به اين شکل کار کرديم. تا آن زمان فعاليتمان در حد کارگاهي 40 متري بود، اما کمکم به اين نتيجه رسيديم که نياز به کارخانه و سرمايهگذار داريم و با يک نفر قرارداد بستيم.
اتفاقا پيدا کردن سرمايهگذار خطرپذير نيز کار آساني نيست...
ببينيد، سرمايهگذارهاي ما ريسک نميکنند، چون ميخواهند از بابت نتيجه کار مطمئن باشند. اما با توجه به اينکه ما پيش از اين چند جا کار فرستاده بوديم و در جامعه کشاورزي اين ترکيبات بهعنوان ترکيباتي که جواب خوبي دادهاند، معروف شده بود، به همين دليل در چند نمايشگاهي که شرکت کرديم، دو، سه سرمايهگذار به ما پيشنهاد دادند که ما مذاکره کرديم و درنهايت با يکي از آنها به نتيجه رسيديم.
يکي از پايههاي هر شرکت دانشبنياني، نيروي انساني متخصص شاغل در آن است. شما در جذب و نگهداري اين نيروهاي متخصص به مشکل برنخوردهايد؟
خير، چون سالانه تعدادي دانشجوي مقطع کارشناسي ارشد و دکترا دارم، بنابراين امکان استفاده از نيروهاي متخصص در بخش تحقيق و توسعه شرکت (R&D) مهيا بوده است و اين يکي از نقاط قوت کليدي شرکت پرشينبنيان آرياست.
شما تفاوت مديريت شرکت دانشبنيان با شرکتهاي ديگر را در چه چيزهايي ميدانيد؟
مديريت يک شرکت دانشبنيان نسبت به شرکتهاي عادي بهمراتب سختتر و پيچيدهتر است، چون مبناي تشکيل و ادامه اين قبيل شرکتها در کنار بحثهايي از قبيل توليد، بخش تحقيق و توسعه (R&D) است. يک شرکت موفق نيازمند بهروز بودن است و اگر همراه با تکنولوژيهاي روز دنيا نباشد، محکوم به شکست است.
مشکلات شرکتهاي دانشبنيان و نيازهايشان را چه ميدانيد؟
به نظر بنده مشکل اساسي شرکتهاي دانشبنيان عدم شفافيت آييننامههاي مرتبط با اين شرکتهاست. مثلا هنوز بحث مالياتي شرکتهاي دانشبنيان در اداره دارايي در هالهاي از ابهام است. حمايت از شرکتهاي دانشبنيان با وجود همه تلاشهاي صورتگرفته از طرف دولت، هنوز نياز به بازنگري دارد.
کمي بيشتر درباره مشکلات اين آييننامهها بفرماييد. خودتان با چه مواردي روبهرو بودهايد و به چه مشکلاتي برخورد کردهايد؟
ببينيد، يکي از مشکلات، همانطور که پيشتر نيز گفتم، بحث معافيت مالياتي شرکتهاي دانشبنيان است. بر اساس آييننامه اين شرکتها معاف هستند، ولي وقتي اين افراد به اداره دارايي مراجعه ميکنند، آنقدر با پيچيدگيهاي عجيب و غريبي مواجه ميشوند که از ادامه مسير خسته شوند. تا سال قبل که ميگفتند اصلا چنين آييننامهاي نداريم، درحاليکه معاونت علمي ميگفت اين موضوع ابلاغ شده و لازمالاجراست. امسال هنوز هم دارايي نهايت تلاشش را ميکند تا اين مسئله معافيت را نپذيرد. به نظرم يک علتش اين است که آييننامه شفافيت لازم را ندارد و از آن تفسيرهاي مختلف ميشود. مثلا دارايي ميگويد طبق اين آييننامه شرکت بايد در پارک مستقر باشد و در همانجا هم توليد شود، درحاليکه اصلا چنين چيزي شدني نيست. گاهي فضا در پارک کافي نيست، گاهي مشکلات زيستمحيطي وجود دارد و اصلا قانون به ما چنين اجازهاي نميدهد. تصور من بر اين است که سيستم دولت علاقهمند است که به اين شرکتها کمک کند، اما هنوز تعريف مشخصي از شرکت دانشبنيان وجود ندارد. يا مثلا در مورد وامهايي که به شرکتهاي دانشبنيان تعلق ميگيرد نيز مشکلات مشابهي وجود دارد. ما خودمان به دنبال وام رفتيم، اما نهايتا به اين نتيجه رسيديم که آنقدر دستانداز در اين مسير وجود دارد که عملا انرژي زيادي از ما ميگيرد. بهخصوص شرکتهاي شهرستاني که نميتوانند مانند تهرانيها هر روز پيگير اين مسئله باشند، دستيابي به اين وام برايشان سخت و وقتگير و هزينهبر است. به نظر لازم است روند وامدهي به شرکتهاي دانشبنيان تا حدودي تسهيل شود تا افراد بيشتري بتوانند از اين خدمات بهره ببرند.
آدرس : خیابان آزادی - بین خیابان نواب و رودکی - جنب کوچه طاهرنیا - پلاک 209 
کدپستی: 1457893111
فکس: 63478000
تلفن: 63478000 -021