به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان، در راستای اجرای برنامه‌های معرفتی و هویتی با هدف تبیین نظام فلسفی اجتماع نخبگانی و رشد و ارتقاء آن، کارگاه «خودفریبی، واقعیت یا خیال؟ (خودفریبی از منظر نوروسایکولوژی)» به همت بنیاد نخبگان استان تهران برگزار شد.

در این کارگاه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن بوسلیکی؛ مدرس حوزه و دانشگاه گفت: از جمله مصادیق جالب و دیریاب فریب، خودفریبی است.

وی افزود: خودفریبی پدیده‌ای است که ضمن آن، شخص دستگاه شناختی خود را به خطا می‌اندازد. از جمله مصادیق خودفریبی، خطا در شناسایی تمایلات و امور درونی خویش است؛ چه بسا عناصر زیست درونی افراد برای خودشان مشتبه شود و در نتیجه، تصویری ناواقعی از خود پیدا کنند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین بوسلیکی ادادمه داد: آنچه در پدیده خودفریبی عجیب و باورناپذیر است، اینست که فریب‌دهنده و فریب‌خورده یک نفر است. در فریب‌های عادی که یک نفر شخص دیگری را فریب می‌دهد، شخص فریبکار به واقعیت آگاه است وطرف مقابل ناآگاه و در نتیجه فریبکار از این بی‌اطلاعی طرف مقابل استفاده کرده و ذهن او را نسبت به واقعیت منحرف می‌کند اما در خودفریبی، فریبکار و فریبخورده یک نفر است.

وی ادامه اضافه کرد: این یک نفر به عنوان فریبکار باید به واقعیت آگاه باشد و در آن واحد، به عنوان فریبخورده نسبت به واقعیت ناآگاه باشد تا امکان فریب فراهم شود؛ از اینجا است که در نگاه اول، خودفریبی ناممکن و متناقض می‌نماید اما واقعیت است که خودفریبی واقع می‌شود.

این مدرس حوزه تصریح کرد: بخش ناهشیار ذهن انسان، بخش هشیار را فریب می‌دهد؛ یعنی در ذهن انسان فرایندهایی اتفاق می‌افتد که در عرصه هشیار درک نمی‌شود و گاه سبب انحراف ذهن هشیار می‌شود.

وی خودفریبی را زمینه‌ساز آسیب‌های فراوان اجتماعی دانست و با اشاره به برخی از مصادیق خودفریبی در قرآن، اظهار داشت: بنا بر آموزه‌های قرآن، گاهی اوقات افراد نزد خود تصور می‌کنند که به پیامبر اسلام صلوات‌الله‌علیه ایمان آورده‌اند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن بوسلیکی خاطرنشان کرد: تعبیر زعم، دال بر این معنا است که آنان برخلاف منافقان تظاهر به ایمان نمی‌کردند بلکه واقعاً تصور می‌کردند ایمان آورده‌اند. آنگاه خداوند متعال ملاکی درون‌نگرانه برای سنجش ایمان معرفی می‌کند که این ملاک برای رهایی از خودفریبی در باب ایمان ذکر شده است؛ زیرا تنها توسط خود شخص قابل اجرا وسنجش است.